Tina Sawah kana Pabrik

 Kolom

Tatanén mangrupa hiji pakasaban masarakat dina melak paré boh di huma atawa di sawah. Di tatar Sunda sorangan, tatanén dijadikeun pakasaban utama ku masarakat. Lain ngan saukur pikeun masarakat Indonésia sorangan, basa orde baru mah nepi ka bisa ngaékspor béas ka nagara deungeun saking ku lobana hasil tatanén masarakat. Taneuh nu subur, cur cor caina jadi modal utama tatanén di Indonésia téh alus hasilna.

Kiwari, nu dijelaskeun di luhur téh ngan saukur carita kolot. Tatanén téh geus robah ku industri. Sawah jeung huma geus robah jadi gedong pabrik. Pakasaban nu asalna patani, geus robah jadi buruh pabrik. Boro-boro bisa ngaékspor, keur kabutuh masarakat Indonésia sorangan gé kurang kénéh, nepi ka pamaréntah kudu ngaimpor ti nagara deungeun.

Salian ti sawah jeung huma nu diganti ku gedong pabrik, lahan téh geus jadi perumahan pikeun masarakat. Lahan nu ngurangan tapi jelemana terus nambahan. Pantes waé ari tatanén téh ayeuna mah teu jiga baheula. Di désa mah, tatanén téh masih kénéh jadi pakasaban utama masarakat. Patani masih kénéh bisa ngajual hasil tatanénna najan teu nepi ka ngaékspor ogé. Béda deui jeung di kota nu geus euweuh lahan tatanén deui, ku ayana ogé heureut pisan.

Leungit tatanén, leungit ogé budaya nu aya dijerona. Budaya ngawuluku, nganglér, tebar, tandur, ngarambét, ngagemuk jeung panén moal aya deui meureun. Komo di kota mah. Di désa gé saeutik nonoman nu apal kana budaya-budaya éta. Padahal pakasaban téh mangrupa salah sahiji unsur tina tujuh unsur budaya numutkeun Koentjaraningrat.